DOĞUM KONTROLÜNDE DOĞRU SEÇİM


Günümüzde doğum kontrolü için haplardan prezervatife kadar birçok değişik yöntem bulunmaktadır. Bu kadar fazla seçenek arasında en doğru tercih bireyin yaşam tarzına uygun olan yöntemin seçilmesini gerektirmektedir.

Gerek cinsel yolla bulaşan hastalıkların önlenmesi, gerekse istenmeyen gebeliklerin önüne geçilmesi açısından doğum kontrol yöntemleri büyük önem taşımaktadır. Doğum kontrolü her sosyo-ekonomik kesimdeki bireyin bir sorunu olarak günümüzün önemli koruyucu sağlık hizmetleri arasında sayılmaktadır. Ülkemizde halen geleneksel metotlar olarak adlandırılan takvim, geri çekme gibi yöntemler tercih edilmektedir. Modern yöntemler (doğum kontrol hapları, kondom, spiral, implantlar vb.) konusunda ciddi derecede bir yetersiz kullanım durumu söz konusudur. Burada halk açısından önemli olan eksikliklerden birisi de cinsel konularda eğitimin yetersiz kalmış olmasıdır. Doğum kontrol yöntemleri konusunda yeterli bir bilgi sahibi olunamadığı için seçim yapmak isteyen birçok aile kararsız kalmaktadır.  Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. H. Alper Tanrıverdi,Tüm bireyler kendi doğurganlık davranışları konusunda doğru bilgiye dayalı, bilinçli ve gönüllü bir seçim yapmalıdırlar. Böylece istemedikleri gebeliklerden sağlıklı ve etkin biçimde korunabilirler. Aile planlaması yöntemlerinin kullanılmasının temel nedenlerinden biri düzenli ve korkusuz bir cinsel yaşamı, dolayısıyla bireylerin mutluluğunu sağlamak olmalıdır. Cinsel ilişki sırasında istenmeyen bir gebeliği önlemek için halk tarafından da iyi bilinen takvim yöntemi, geri çekme, prezervatif kullanma, vajinal duş gibi yöntemler pratikte zor uygulanan, az güvenilir ve de ilişkide doyumu bozan faktörler olabilir. Bununla beraber cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunma açısından kondom (kadın veya erkekte) kullanımının özel bir yeri olduğunun vurgulanmasında fayda görülmektedir. Tüm bunlar aile planlaması yöntemi belirlenirken kişisel ve durumsal özelliklerin çok önemli olduğunu göstermektedir.”

 

Bireysel farklılıklar seçimi belirliyor

Tüm gebelikten korunma yöntemlerinin kişinin ihtiyacına göre belirlenmesinde fayda bulunmaktadır. Bekar ve evlilik öncesi ilişkiyi onaylayan, başka ilişkileri olmayan bir çift için kondom veya hormonal bir yöntem uygun olabilirken; daha özgür bir cinsel hayatı olan ve sık eş değiştiren bir erkek veya kadında temel kaygı cinsel yolla bulaşan hastalıklar olduğu için  kondom kullanımı tercih edilmelidir. Uzun süre çocuk sahibi olmak istemeyen çiftler için spiral veya implantlar önerilirken, artık gebeliği hiç düşünmeyen çiftlere cerrahi müdahale ile tüplerin bağlanması tavsiye edilebiliyor. Prof. Dr. Tanrıverdi, “Her çift veya birey kendini güvende ve mutlu hissettiği yöntemi bilerek, gönüllü olarak, doktorun rehberliği ile kendi seçmelidir. Çiftler veya kişiler tek tek tüm isteklerini veya isteklerini mümkün olan en yüksek oranda çözen yöntemleri deneyerek bulabilirler. Aynı koşullardaki farklı çiftler farklı yöntemlerle mutlu olabilir. Aile planlaması yöntemlerinin ihtiyaç ve kişisel özelliklere göre farklılıklar göstereceği unutulmamalıdır!” diyor.

 

Kime hangi yöntem öneriliyor?

1. Prezervatif

Prezervatif doğum kontrolü yanı sıra cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı da koruyucu olması avantajından dolayı özellikle çok partnerli kişilerce tercih edilmesi gerekiyor.

2. Spiral

Kadınlara uzman doktorlar tarafından uygulanan, belli aralıklarla kontrolü gereken geri dönüşümlü doğum kontrol yöntemlerindendir. Uzun süreli gebelikten korunma ihtiyacı olan kişilere önerilmektedir.

3. Doğum Kontrol Hapları

En sık tercih edilen doğum kontrol yöntemlerinden birisidir. Özellikle genç ve yoğun stres altında çalışan kadınlarında görülebilen adet düzensizliklerinde tercih edilebilen, cinsel olarak aktif olan kadınların doğum kontrolünde ideal bir yöntem olarak bilinmektedir. Doğum kontrol hapları doktor tavsiyesi alınmadan kullanılmaması gereken yöntemlerdendir. Özellikle sigara içen 35 yaş üzerindeki kadınlarda bazı ciddi yan etkilere sebep olabildikleri için mutlaka doktor muayenesi sonucuna göre reçete edilmeleri gerekmektedir.

4. Cilt Altı İmplant

Hormon içeren bir veya daha fazla çubuktan oluşan bir doğum kontrol yöntemidir. Progesteron hormonu ile dolu kibrit büyüklüğündeki çubuklar sol kolda cilt altına yerleştirilerek buradan kan dolaşımına sürekli hormon salınımı olmasını sağlamaktadır. Bu uygulama ile 3-5 yıl süreli doğum kontrolü sağlamak mümkündür.